BİR BOYA FABRİKASINDA İÇ HAVA KALİTESİ VE İŞÇİ SAĞLIĞI ÜZERİNDE ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ; INVESTIGATION OF INDOOR AIR QUALITY AND EFFECTS ON WORKERS’ HEALTY IN A PAINT FACTORY

Bina içi ortamlarda insanlar zamanlarının yaklaşık ’ını geçirmektedir ve bu zaman dilimi arttıkça iç hava kalitesi giderek büyüyen bir kaygı haline gelmiştir. Birçok araştırma iç hava kirletici seviyelerinin dış havadaki kirletici seviyelerinden çok daha yüksek olabildiğini göstermektedir. Özellikle çalışma ortamlarında, üretim konusu ve proses parametrelerine bağlı olarak iç ortam hava kirleticiler ve etkileri değişkenlik göstermektedir. Boya üretim tesislerinde genelde maruz kalınan kirleticiler partikül madde ve uçucu organik bileşiklerdir. Uzun bir iş hayatı boyunca iç ortamda solunan havada bulunan bu kirleticilere uzun süreli kişisel maruziyet söz konusu olabilmektedir. Bu çalışmada, bir boya üretim tesisinde iç ortam hava kirletici ve konsantrasyonları belirlenerek maruz kalınan kirleticilerin çalışanlar üzerindeki sağlık etkileri değerlendirilmiştir. Boya üretim bölümü, renk ayarlama bölümleri, laboratuvar, macun üretim bölümü, boya sprey fırını ve dolum bölümlerinde toplam 9 noktada uçucu organik bileşikler (UOB) ölçümü yapılmıştır ve UOB’lerin tayininde GC/FID kullanılmıştır. İşletmede yapılan ölçümler sonucu belirlenen ortalama toplam konsantrasyonlar benzen için 0,298 mg/m3, 1,2-dibromoetan için 4,929 mg/m3, etilbenzen için 0,495 mg/m3, m,p-ksilen için 0,457 mg/m3, o-ksilen için 0,314 mg/m3, toluen için 1,021 mg/m3, n-propilbenzen için 0,043 mg/m3, 2-klorotoluen için 0,090 mg/m3, 4-klorotoluen için 0,133 mg/m3, stiren için 0,77 mg/m3, klorobenzen için 0,140 mg/m3 olarak tespit edilmiştir. Belirlenen iç ortam UOB konsantrasyonları ile her bölümde kanser riski ve tehlike indeksi hesaplanmıştır. En yüksek kanser riski 0,232 iken, tehlike indeksinin en yüksek değeri 1,629 olmuştur. İşletmede boya ve macun üretim bölümünde partikül madde konsantrasyonları 7,45 mg/m3 ve 3,11 mg/m3 ölçülmüş olup, Tozla Mücadele Yönetmeliği’nde belirtilen 15 mg/m3 sınır değerin altında olduğu tespit edilmiştir. İşletmede dolum ve laboratuvarda konfor (karbondioksit ve sıcaklık) parametreleri 2 ay süreyle ölçülmüştür ve CO2 ...