Θεσμική μεταρρύθμιση και καλλιτεχνική αλλαγή: η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και η ιστορία της νεοελληνικής τέχνης (1910-1937) ; Institutional reform and artistic change: the Athens School of Fine Arts and the history of modern greek art (1910-1937)

Η παρούσα διατριβή ερευνά την διαδικασία του θεσμικού μετασχηματισμού της ΑΣΚΤ κατά την περίοδο 1910-1937 καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αυτός σχετίζεται με ευρύτερες μετατοπίσεις στην ιστορία της νεοελληνικής τέχνης. Η έρευνά μου επικεντρώνεται σε δύο πτυχές της ιστορίας της ΑΣΚΤ. Η πρώτη έχει να κάνει με μια αλυσίδα θεσμικών μεταρρυθμίσεων οι οποίες τροποποίησαν το πρόγραμμα σπουδών της ΑΣΚΤ καθώς και το θεσμικό της status, το οποίο έως την δεκαετία του 1930 είχε προσεγγίσει τις προδιαγραφές μιας ευρωπαϊκού τύπου καλλιτεχνικής ακαδημίας. Τούτη η μακρά διαδικασία ξεκίνησε το 1910 με την διοικητική απόσπαση της ΑΣΚΤ από το Πολυτεχνείο και με μια νέα αυτόνομη διεύθυνση υπό τον Γεώργιο Ιακωβίδη. Ο κύκλος της κλείνει το 1930 με μια νέα φιλόδοξη αναδιοργάνωση, η οποία προωθήθηκε από την κυβέρνηση των Φιλελευθέρων και υλοποιήθηκε από τον νέο διευθυντή της ΑΣΚΤ, Κώστα Δημητριάδη. Το αναδιοργανωτικό σχέδιο του Δημητριάδη εντάσσεται οργανικά στο πολιτικό πρόγραμμα της κυβέρνησης των Φιλελευθέρων για αστικό εκσυγχρονισμό και συγκροτήθηκε στην βάση ενός διακηρυγμένου καλλιτεχνικού προτάγματος που στόχευε στον εκσυγχρονισμό της νεοελληνικής τέχνης και στην ανάδειξη της εθνικής της ιδιαιτερότητας. Ήταν οι ιδεολογικές επιταγές του αστικού εκσυγχρονισμού που επέβαλλαν την φιλελευθεροποίηση του παλαιού ακαδημαϊκού curriculum και την αναθεώρησή του σύμφωνα με δύο κεντρικές ορίζουσες που αποτέλεσαν την βάση του αναδιοργανωτικού σχεδίου του Δημητριάδη: αφενός ανάδειξη του εθνικού χαρακτήρα και αφετέρου ανάπτυξη του έμφυτου ατομικού ταλέντου. Η βασική θέση της διατριβής είναι ότι η αναδιοργάνωση του 1930, παρά το φιλελεύθερο προφίλ της, υπήρξε στην ουσία της μια ακαδημαϊκή αναδιοργάνωση, η οποία δεν συνδέεται με την εισαγωγή ριζοσπαστικών νεωτερικών προτύπων και μπορεί να ερμηνευτεί ως μια εκδοχή συντηρητικού μοντερνισμού. Η δεύτερη όψη της ιστορίας της ΑΣΚΤ που εξετάζει αυτή η διατριβή είναι αυτή καθ’ αυτή η καλλιτεχνική διδασκαλία και ο τρόπος με τον οποίο αυτή συγκροτήθηκε υπό τους νέους όρους που διαμόρφωσε η αναδιοργάνωση ...